Patron szkoły
MIKOŁAJ KOPERNIK - NASZ PATRON
Nadanie imienia Mikołaja Kopernika naszej szkole
9 maja 1999r. przeżywaliśmy w naszej szkole bardzo ważną uroczystość. Był to dzień nadania szkole imienia wielkiego polskiego astronoma, Mikołaja Kopernika.
W programie uroczystości było: przekazanie szkole sztandaru, odsłonięcie tablicy pamiątkowej, otwarcie kącika Patrona, montaż słowno-muzyczny w wykonaniu młodzieży szkolnej. W miesiącach poprzedzających to wydarzenie w różnorodnej formie zgłębialiśmy wiedzę o życiu i działalności Mikołaja Kopernika. Odbywały się konkursy, dyskusje, sesje oraz wycieczki do miast związanych z Kopernikiem.
Życiorys Mikołaja Kopernika
Gdy urodził się w Toruniu w 1473 r., świat trwał jeszcze w przejętym od starożytnych przekonaniu, że Ziemia jest płaską tarczą osadzoną w centrum wszechświata, a wokół niej krążą Księżyc, Słońce i planety. Gdy umarł w 1543 r., pozostawił w swym dziele De revolutionibus orbitum coelestium (O obrotach ciał niebieskich) podstawy systemu, który nie tylko odrzucał błędy nauki ptolemejskiej, ale też stał się punktem wyjścia wszystkich znanych dziś odkryć dotyczących budowy wszechświata i rządzących nim sił.
W 1491r. podjął studia humanistyczne, matematyczne i astronomiczne na uniwersytecie w Krakowie, które kontynuował w latach 1496-1500 w Bolonii. W roku 1503 uzyskał tytuł doktora prawa kościelnego. Od 1512 r. Kopernik mieszkał we Fromborku, skąd udał się do Olsztyna, aby być tam do 1521r. administratorem dóbr katedralnych. W 1523r. Powołano go na generalnego zarządcę diecezji.
Studiując dawne pisma odkrył, że już w III w. p.n.e. greccy filozofowie przypuszczali iż Ziemia mogła być kulista i obracać się wokół własnej osi. Ich poglądy nie znalazły uznania, zwłaszcza że były sprzeczne z nauką Arystotelesa, którego tezy przez całe średniowiecze uchodziły za bezwzględnie słuszne. Jeszcze większe znaczenie miał jednak fakt, że Biblia określała jednoznacznie położenie Ziemi w środku kosmosu, ustanawiając dogmat, którego kościół nie pozwalał podważać.
Kopernik wiedział, z jakim sprzeciwem współczesnych mogą spotkać się jego odkrycia. Mimo że nowy obraz wszechświata był już w jego zapiskach ukształtowany na początku XVI w., zwlekał z ogłoszeniem owych tez i dopiero na krótko przed śmiercią uległ naciskom przyjaciół i zgodził się wydrukować oraz rozpowszechnić swe dzieło. Śmierć była jednak szybsza i autor nie doczekał się jego wydania.
Ale dzieło pojawiło się i miało zmienić świat. Jego treścią był system heliocentryczny . To nie Ziemia jest centrum wszechświata, ale Słońce. Słońce jest centralną gwiazdą potężnego systemu, w którym Ziemia jest tylko jedną z planet. W tym systemie wszystkie zjawiska astronomiczne, które kiedyś nastręczały wiele zagadek, zostają wyjaśnione: sprawa dnia i nocy, "przyrastanie" i "ubywanie" Księżyca, zaćmienia Słońca i Księżyca oraz ruch planet.
Napisane po łacinie dzieło było zrozumiałe tylko dla matematyków i dlatego początkowo dyskutowało nad nim nieliczne grono ekspertów. Dopiero pod koniec XVI w. scholastycy, trwający niezmiennie przy systemie ptolemejskim, zdali sobie sprawę z przełomowego charakteru nowej nauki. Dyskusja przeniosła się z płaszczyzny matematycznej na płaszczyznę religijną i filozoficzną. Kościół katolicki zwlekał z osądem podczas gdy protestanci szybko zajęli stanowisko odrzucające nową doktrynę. W końcu w 1616 r. Dzieło Kopernika zostało wpisane na indeks ksiąg zakazanych dla pobożnych katolików.
W zawziętym sporze między reprezentantami systemu arystotelowsko-ptolemejskiego i zwolennikami Kopernika uczestniczyli uczeni, duchowni i osoby świeckie. Ale gdy w 1835 r. skreślono wreszcie z indeksu ksiąg zakazanych dzieło Galileusza Dialog o dwu najważniejszych układach świata: ptolemeuszowym i kopernikowym, zwycięstwo systemu heliocentrycznego było już dawno faktem dokonanym i podstawą naszej wiedzy na temat wszechświata (dzieło Kopernika skreślono z indeksu już w 1828 r.).
Zredagowała: Maria Olszewska